استرداد یا پس گرفتن جهیزیه

یکی از دعاوی که امروزه در محاکم کشور ما، بسیار رایج شده، دعاوی مربوط به

استرداد جهیزیه است.جهیزیه عبارت است مالی که زن بر اساس عرف و عادت جامعه و خانواده خود در زمان ازدواج به خانه شوهر میبرد تا در زندگی مشترک از آن استفاده کنند، چون جهیزیه ، تهیه وسایل زندگی زوجین است، تهیه آن بر عهده سرپرست خانواده است و هیچ ارتباطی به عروس و خانواده او ندارد و اینکه در کشور ما،خانواده عروس جهیزیه را تهیه میکند، فقط بر اساس اجرای این رسم طبق عرف و عادت است و طبق قوانین ما، تهیه این وسایل بر عهده سرپرست خانواده است، اما عرف و عادت ایجاب میکند که خانواده خانم، یک سری وسیله تحت عنوان جهیزیه برای ابتدای زندگی آنها، تهیه کند.بهتر است دو نفر شاهد که از خانواده زن و مرد هستند، زیر فهرست را امضا کنند.در چنین شرایطی فهرست حکم سند عادی را پیدا میکند که در محاکم قابلیت استناد به عنوان یک مدرک تامه را خواهد داشت. اگر فهرست در دو نسخه تهیه شود، در محاکم برای مرد هم قابل استناد است و فقط دلیلی بر ادعای خانم نمیشود. چرا که دیده شده که گاهی خانم ادعایی بیش از فهرست واقعی جهیزیه داشته، که در چنین شرایطی با توجه به نسخه دوم که نزد مرد است، کذب بودن ادعای زن را اثبات میکند.در دعاوی مربوط به ازدواج و طلاق، خواهان باید در دادگاه محل اقامت خوانده یا در دادگاه محل وقوع عقد نکاه، دعوا را مطرح کند. بعد از تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن به طرفین، دادگاه موظف به رسیدگی است ، دعوای پس گرفتن (استرداد) جهیزیه هم از این امر مستثنا نیست.
 

به منظور پس گرفتن (

استرداد) جهیزیه باید تقاضای خود را در قالب دادخواست به محضر قاضی تقدیم کنید. طبق بند 5 ماده 4 قانون حمایت از خانواده، مصوب سال 1391 ، رسیدگی به دعاوی جهیزیه در صلاحیت دادگاه خانواده است. اگرچه زوجه میتواند با مراجعه به شورای حل اختلاف محل و یا در دفاتر الکترونیک قضایی نسبت به طرح ، ثبت و تعقیب دادخواست پس گرفتن (استرداد) جهیزیه به طرفیت همسر خود، اقدام کند. اما با توجه به سقف رسیدگی در شوراهای حل اختلاف که 20 میلیون تومان است ، باید دادخواست مطرح شود، یعنی اگر مبلغی بیش از 20 میلیون تومان را مطالبه کند، دادخواست در شورای حل اختلاف رد خواهد شد.

بعد از طرح تقاضای پس گرفتن (استرداد) جهیزیه توسط زوجه، احتمال از بین رفتن

جهیزیه به واسطه شوهر وجود دارد، به همین خاطر زوجه میتواند قبل از تقدیم دادخواست اصلی، که در جهت بازپس گیری جهیزیه است، به موجب بند ب ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور قرار تامین خواسته را بدهد که در این ماده بیان شده : خواهان میتواند قبل از تقدیم دادخواست ، یا ضمن آن، تا وقتی حکم قطعی در مورد اصل دعوا صادر نشده، در موردی که خواسته در معرض تعیین، تضییع و یا تفریط باشد، از دادخواست تقاضای صدور قرار تامین کند.

رسیدگی به دعوای

پس گرفتن (استرداد) جهیزیه به چه صورت است؟

در دعاوی مربوط به ازدواج و طلاق، خواهان باید در دادگاه محل اقامت خوانده یا در دادگاه محل وقوع عقد نکاه، دعوا را مطرح کند. بعد از تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ آن به طرفین، دادگاه موظف به رسیدگی است ، دعوای پس گرفتن (استرداد) جهیزیه هم از این امر مستثنا نیست. در صورت حاضر نشدن شوهر، رای صادره به صورت غیابی خواهد بود که تا 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل واخواهی توسط شوهر را دارد و بعد از 20 روز در صورت اقدان نکردن شوهر به واخواهی، مدت 20 روز بعدی برای طرفین در نظر گرفته میشود که نسبت به حکم درخواست تجدید نظر خواهی ارائه دهند. این تجدید نظر باید در دادگاه تجدید نظر استان انجام بگیرد. در صورت عدم تجدید نظرخواهی یا قطعیت حکم، طبق ماده 1 قانون اجرای احکام مدنی، زوجه میتواند اقدام به تقاضای صدور اجراییه و ابلاغ آن به شوهر کند. تا زمانی که زوجه درخواست صدور اجراییه نکند، هیچ اقدام قانونی نسبت به صدور اجراییه انجام نمیگیرد.